مدرک PMP چیست؟

آزمون دکتري مدیریت پروژه، یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین آزمون های مدیریت پروژه در جهان است که به‌منظور ارتقا و تضمین کیفیت مدیران پروژه در سراسر جهان برگزار می‌شود. این آزمون شامل مباحثی از جمله مدیریت زمان، هزینه، کیفیت، منابع، مدیریت ریسک پروژه، تغییرات، تحویل، ارتباطات، اندازه‌گیری پیشرفت و غیره است. پروژه مهندسی نرم افزار که در این آزمون مطرح می‌شود، شامل تحلیل و طراحی نرم‌افزار، توسعه نرم‌افزار، تست و نگهداری نرم‌افزار، مدیریت روند توسعه نرم‌افزار، مدیریت نیازمندی‌ها و کاربران، مدیریت تغییرات و غیره است. گواهینامه PMP یکی از گواهینامه‌های محبوب در حوزه مدیریت پروژه است که بسیاری از مدیران پروژه آن را به رزومه خود اضافه می‌کنند. 

آزمون PMP یک آزمون بین‌المللی مبتنی بر دانشنامه است که توسط انجمن مدیریت پروژه جهانی (PMI) تدارک‌دیده‌شده است. این آزمون، بر اساس راهنمای PMBOK (راهنمای مدیریت پروژه PMI) تدوین شده است و شامل ۲۰۰ سؤال چندگزینه‌ای است که در مدت چهار ساعت باید پاسخ داده شود. برای شرکت در آزمون های مدیریت پروژه علاوه بر داشتن تجربه کاری مرتبط با مدیریت پروژه، باید حداقل ۳۵ ساعت آموزش در حوزه مدیریت پروژه را گذرانده و ۳۵ ساعت دیگر تجربه کاری مرتبط با مدیریت پروژه داشته باشید.

مزایای شرکت در آزمون PMP 

مزایای شرکت در آزمون PMP بسیار زیاد است. این آزمون به شما امکان می‌دهد تا به‌عنوان یک مدیر پروژه حرفه‌ای و متخصص شناخته شوید و رزومه خود را بهبود بخشید. همچنین، شرکت در آزمون PMP به شما این امکان را می‌دهد که با استفاده از مفاهیم و فرآیندهای استاندارد مدیریت پروژه، برای مدیریت پروژه‌های بزرگ‌تر و پیچیده‌تر آماده شوید. در نهایت، این گواهینامه به شما اجازه می‌دهد تا با مدیران پروژه دیگری که این گواهینامه را دارند، ارتباط برقرار کنید و از تجربیات آن‌ها بهره‌مند شوید.

به‌طورکلی مدرك PMP نشانگر این است که فرد دارای توانایی و دانش لازم برای مدیریت پروژه‌های بزرگ و پیچیده است و به دلیل شناخت دقیق از مفاهیم و فرایندهای استاندارد مدیریت پروژه، می‌تواند به‌عنوان یک مدیر پروژه حرفه‌ای و متخصص شناخته شود. لازم است بدانید که کارشناسی ارشد مدیریت پروژه یک برنامه تحصیلی پس از کسب مدرک کارشناسی در رشته مدیریت پروژه است. در این برنامه تحصیلی، دانشجویان با مفاهیم پیشرفته‌تری در زمینه مدیریت پروژه آشنا می‌شوند و مهارت‌های تخصصی بیشتری را در این زمینه کسب می‌کنند.

مزیت‌های آزمون های مدیریت پروژه

شرکت در کنکور دکتري و گرفتن مدرک آزمون های مدیریت پروژه یا (Project Management Professional) مزیت‌های حرفه‌ای بسیاری را به دنبال دارد. در ادامه به برخی از این مزیت‌ها اشاره شده است:

1) یادگیری مهارت‌های اصلی مدیریت پروژه: شرکت در آزمون PMP به شما کمک می‌کند تا مفاهیم و روش‌های استاندارد مدیریت پروژه را به‌خوبی فرا بگیرید و با چارچوب ساختاری موجود در PMBOK (راهنمای مدیریت پروژه PMI) آشنا شوید.

2) ارائه یک چارچوب ساختاری برای نحوۀ مدیریت پروژه‌ها: در این آزمون، شما با مفاهیمی همچون شناخت اهداف پروژه، برنامه‌ریزی، انجام و کنترل پروژه و هماهنگی با سایر اعضای تیم پروژه آشنا خواهید شد که به شما در مدیریت پروژه‌های پیچیده کمک خواهد کرد.

3) اعتبار حرفه‌ای در صنعت مدیریت پروژه: با داشتن گواهینامه PMP، شما به‌عنوان یک مدیر پروژه حرفه‌ای و متخصص در صنعت خود شناخته می‌شوید و به سبب آن قدرت و اعتبار حرفه‌ای شما نیز افزایش می‌یابد.

4) دستیابی به فرصت‌های شغلی بیشتر: داشتن مدرک PMP، به شما فرصت‌های شغلی بیشتری در صنعت مدیریت پروژه می‌دهد و می‌تواند به شما کمک کند تا سمت‌های مدیریتی بالاتری در سازمان‌ها به دست بیاورید.

5) افزایش پتانسیل ارتقا: داشتن مدرک PMP، به شما امکان می‌دهد تا پتانسیل خود برای ارتقا و پیشرفت در کار خود را افزایش دهید.

6) افزایش درآمد: داشتن گواهینامه PMP می‌تواند منجر به افزایش درآمد شما شود. به طور متوسط، مدیران پروژه با گواهینامه PMP حقوق بیشتری نسبت به همکاران خود کسب می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، بر اساس یک نظرسنجی انجام‌شده در سال ۲۰۲۱ توسط PMI، افراد دارای مدرک PMP به طور متوسط ۱۶ درصد حقوق بالاتری نسبت به افرادی که این مدرک را نداشتند دریافت می‌کردند. همچنین، هرچه زمان بیشتری از دریافت مدرک PMP گذشته باشد، حقوق متوسط پیوسته در حال افزایش پیدا بوده است. 

7) افزایش اعتبار: با داشتن گواهینامه PMP، شما به‌عنوان یک مدیر پروژه حرفه‌ای و متخصص در صنعت شناخته می‌شوید و قدرت و اعتبار حرفه‌ای شما در صنعت مدیریت پروژه افزایش می‌یابد.

شرایط شرکت در آزمون های مدیریت پروژه چیست؟

برای شرکت در آزمون های مدیریت پروژه، شرایط زیر الزامی است:

• گذراندن حداقل 35 ساعت آموزش مدیریت پروژه معتبر.
• داشتن حداقل 3 سال تجربه کاری در مدیریت پروژه یا داشتن مدرک فوق‌دیپلم در رشته مرتبط با مدیریت پروژه و حداقل 2 سال تجربه کاری در مدیریت پروژه.
• داشتن حداقل 4,500 ساعت تجربه فعال در مدیریت پروژه برای فارغ‌التحصیلان فوق‌دیپلم و حداقل 7,500 ساعت برای دیپلم آموزان.
• پرداخت هزینه ثبت‌نام در آزمون.

ضمناً پس از قبولی در آزمون های PMI و دریافت گواهی، برای حفظ گواهی باید هر سال حداقل 60 واحد (PDU) آموزشی معتبر را اخذ کرد.

نحوه شرکت در آزمون های مدیریت پروژه چگونه است؟

برای شرکت در آزمون  PMI می‌بایست مراحل زیر را طی کنید:

1)     ابتدا به وب‌سایت PMI مراجعه کنید.

2)     در قسمت «Certification»، گزینه «Project Management Professional» را انتخاب کنید.

3)     در این صفحه روی گزینه «Apply Now» کلیک کنید.

4)     فرم ثبت‌نام را با دقت پر کنید.

5)     پس از تکمیل فرم، هزینه آزمون را پرداخت کنید.

6)     بعد از پرداخت، PMI یک ایمیل تأیید به شما ارسال می‌کند.

7)     برای رزرو زمان آزمون، به وب‌سایت «Pearson VUE» مراجعه کنید و با استفاده از اطلاعات ارائه شده، زمان آزمون خود را رزرو کنید.

8)     در روز آزمون، به مرکز آزمون مراجعه کنید و مدارک هویتی خود از جمله پاسپورت، کارت ملی یا گواهینامه رانندگی به همراه داشته باشید.

9)     آزمون شامل ۲۰۰ سؤال چندگزینه‌ای است و شما برای قبولی باید حداقل ۶۱ درصد از سؤالات را به‌درستی پاسخ دهید.

10) پس از بررسی پاسخ‌ها، نتیجه آزمون شما در صفحه‌نمایش نشان داده می‌شود.

ساختار سؤالات مدیریت آزمون‌های پروژه به چه صورت است؟

تعداد سؤالات آزمون های مدیریت پروژه در حال حاضر 200 سؤال است که 175 سؤال از آن‌ها نمره‌ دارند و 25 سؤال به‌عنوان سؤالات آزمون نمونه و بررسی کیفیت آزمون اضافه شده‌اند و نمره‌ای ندارند. همچنین، به‌جای دو استراحت 10 دقیقه‌ای، در حال حاضر یک استراحت 10 دقیقه‌ای در میانه مدت‌زمان آزمون (بعد از 100 سؤال) وجود دارد. در مورد ساختار سؤالات، باید گفت که سؤالات آزمون PMP در پنج حوزه مختلف مدیریت پروژه طراحی شده‌اند که عبارت‌اند از:

• مبانی مدیریت پروژه (15%)
• مدیریت فرایند‌های پروژه (15%)
• مدیریت یکپارچگی پروژه (7%)
• مدیریت محتوای پروژه (27%)
• مدیریت مشارکت‌کنندگان پروژه (16%)
• مدیریت محیط پروژه (20%)

برگزاری آزمون های بین المللی مدیریت پروژه به چه صورت است؟

آزمون کنترل پروژه PMP به‌صورت آنلاین در دسترس است و متقاضیان می‌توانند از طریق وب‌سایت PMI در آن ثبت‌نام کنند و مدرک PMP خود را دریافت کنند. برای شرکت در آزمون PMP، ابتدا باید شرایط لازم برای ثبت‌نام را مطابق با راهنمای PMI برآورده کنید. این شرایط شامل حداقل تحصیلات، سابقه کار و ساعت آموزشی در زمینه مدیریت پروژه است. همان‌طور که گفتیم آزمون های مدیریت پروژه شامل 200 سؤال چندگزینه‌ای است که در مدت چهار ساعت باید پاسخ داده شود. سؤالات طبق راهنمای PMBOK و به شیوه‌های مختلفی که در پرسش‌های قبلی ذکر شده برای ارزیابی دانش و تجربه مدیریت پروژه طراحی شده‌اند. در هنگام آزمون، امکان استفاده از منابعی مانند کتاب، جزوه یا یادداشت مجاز نیست و تنها مجاز به استفاده از ماشین‌حساب غیرقابل برنامه‌ریزی هستید.

نمره‌دهی آزمون PMP بر اساس سیستمی به نام «سنجش کامپتنسی» (Competency-based Assessment) است که بر اساس عملکرد کلی در طول زمان، تحصیلات، سابقه کار و دانش ارائه شده در دوره‌های آموزشی محاسبه می‌شود. در نهایت، نمره نهایی باید بیشتر از ۶۱ درصد باشد تا متقاضی موفق به دریافت مدرک PMP باشد. در سال‌های اخیر، باتوجه‌به شیوع ویروس کرونا، PMI نسخه آنلاین آزمون های مدیریت پروژه را نیز ارائه کرده است که از طریق آن می‌توانید هر کجا که هستید، در این آزمون شرکت کنید. در نسخه آنلاین آزمون، شرکت‌کنندگان می‌توانند از منابعی مانند کتاب، جزوه یا یادداشت نیز استفاده کنند، اما تنها استفاده از ماشین‌حساب غیرقابل برنامه‌ریزی مجاز است.

استاندارد PMBOK

PMBOK یا Project Management Body of Knowledge، یک استاندارد بین‌المللی مدیریت پروژه است که توسط انجمن مدیریت پروژه (PMI) ارائه شده است. این استاندارد شامل مجموعه‌ای از روش‌ها، فرایندها، مفاهیم و ابزارهایی است که برای مدیریت پروژه‌ها به کار می‌روند. این استاندارد به‌عنوان یک منبع اصلی برای ارائه دانش مدیریت پروژه، برای مدیران پروژه، دانشجویان، مشاوران و سایر علاقه‌مندان مفید است. استاندارد PMBOK شامل ۱۰ دسته‌بندی اصلی است که شامل مفاهیم مدیریت پروژه هستند. این دسته‌بندی‌ها عبارت‌اند از:

• مقدمه‌ای بر مدیریت پروژه
• محیط پروژه
• مدیریت اطلاعات پروژه
• مدیریت فرایند‌های پروژه
• مدیریت امدادی پروژه
• مدیریت کیفیت پروژه
• مدیریت منابع انسانی پروژه
• مدیریت ارتباطات پروژه
• مدیریت ریسک پروژه
• مدیریت تغییرات پروژه

با استفاده از استاندارد PMBOK، مدیران پروژه می‌توانند یک نگرش کلی به فرایند مدیریت پروژه داشته باشند و از روش‌ها و ابزارهای موجود در این استاندارد برای مدیریت پروژه خود بهره ببرند. این استاندارد به‌عنوان یک راهنما برای ایجاد فرایندهای مدیریت پروژه در سازمان‌ها به کار می‌رود.

حداقل نمره برای قبولی در این آزمون چقدر است؟

نمره قابل‌قبول برای آزمون های مدیریت پروژه توسط PMI به‌صورت رسمی تعیین نشده است. در گذشته، نمره قابل‌قبول برای این آزمون ۶۱ درصد بوده است، اما از سال ۲۰۰۵ PMI تعیین نمره قبولی را متوقف کرده است و به‌جای آن، یک گزارش نتایج امتحان را در اختیار شرکت‌کنندگان قرار می‌دهد. در این گزارش، عملکرد شما در آزمون باتوجه‌به تعداد سؤالاتی که به آن‌ها پاسخ صحیح داده‌اید، به یکی از چهار رتبه‌بندی «Below Target»، «Target»، «Above Target» و «Needs Improvement» تقسیم می‌شود.

بنابراین، بهتر است به‌جای تمرکز برای رسیدن به نمره قابل‌قبول، به افزایش دانش و مهارت خود در زمینه مدیریت پروژه برنامه‌ریزی کنید. برای رسیدن به نتیجه مطلوب در آزمون PMP، بهتر است به هدفی حداقل ۷۵ درصد از تعداد کل سؤالات و پاسخ‌دادن درست به حداقل ۱۲۶ سؤال از کل سؤالات تمرکز کنید. برای این کار می‌توانید از دوره های مدیریت پروژه استفاده کنید. در صورت شرکت در آزمون آنلاین PMP، نتایج آزمون بلافاصله پس از امتحان در اختیار شما قرار می‌گیرند، اما در صورت شرکت در آزمون حضوری، نتایج آن حداقل ظرف ۶ تا ۸ هفته بعد از آزمون به شما اعلام می‌شود.

مدیریت پروژه چابک

مدیریت پروژه چابک (Agile Project Management) یک روش مدیریت پروژه است که برای مدیریت پروژه‌هایی با تغییرات فراوان و نیازمندی‌های پویا و قابل‌تغییر طراحی شده است. این روش بر اساس ارتباط مستمر با مشتری، توسعه فاز به فاز، ارزش‌دهی به مشتری، فرایند بازبینی مستمر و غیره عمل می‌کند.

ازآنجاکه مدیریت پروژه چابک به‌عنوان یک روش مدیریت پروژه پرکاربرد و محبوب است، بسیاری از مدیران پروژه از آن به‌عنوان یکی از روش‌های مدیریت پروژه در آزمون های مدیریت پروژه PMP استفاده می‌کنند. به‌عبارت‌دیگر، موضوع مدیریت پروژه چابک یکی از موضوعاتی است که در آزمون PMP مورد بررسی قرار می‌گیرد و مدیران پروژه باید با این روش آشنایی داشته باشند؛ بنابراین، آشنایی با مفاهیم و اصول مدیریت پروژه چابک، می‌تواند به مدیران پروژه کمک کند تا در آزمون‌های PMP موفقیت بیشتری داشته باشند.

نظام‌مهندسی مدیریت پروژه

نظام‌مهندسی مدیریت پروژه، یک سیستم استاندارد برای آزمون های مدیریت پروژه است که توسط انجمن مهندسی مدیریت پروژه (PMI) تدارک‌دیده‌شده است. این سیستم، به شکل یک فرایند مدیریت پروژه، از طریق پنج گروه فرایندی که شامل ۴۹ فعالیت است، مدیریت پروژه را توصیف می‌کند. این گروه‌ها عبارت‌اند از:

1)     آغاز پروژه (Project initiation)

2)     برنامه‌ریزی پروژه (Project planning)

3)     اجرای پروژه (Project execution)

4)     کنترل پروژه (Project monitoring and control)

5)     پایان پروژه (Project closure)

با استفاده از نظام مهندسي مدیریت پروژه، مدیران پروژه می‌توانند فرایند دوره مدیریت پروژه را با استفاده از یک زبان مشترک و یکپارچه، برای همه اعضای تیم پروژه قابل‌فهم کنند. این نظام همچنین به مدیران پروژه کمک می‌کند تا روند پیشرفت پروژه را بررسی کنند و به‌روزرسانی‌های لازم را به‌منظور دستیابی به هدف نهایی پروژه باکیفیت و در زمان مقرر در نظر بگیرند.

آزمون PMP به چه زبان‌هایی برگزار می‌شود؟

آزمون PMP در بیش از ۲۰۰ کشور جهان و به چندین زبان مختلف برگزار می‌شود. زبان‌اصلی آزمون های مدیریت پروژه انگلیسی است، ولی می‌توانید به زبان‌های دیگری مانند فرانسوی، آلمانی، اسپانیایی، روسی، چینی، پرتغالی، ترکی، ژاپنی و غیره در آزمون شرکت کنید. در واقع، زبان آزمون PMP به‌تناسب با نیازهای جغرافیایی و فرهنگی منطقه‌ای که آزمون در آن برگزار می‌شود، تعیین می‌شود؛ بنابراین، ممکن است در برخی مناطق، زبان‌اصلی یعنی انگلیسی و در برخی دیگر، زبان‌های دیگری مانند فرانسوی یا اسپانیایی مورد استفاده قرار گیرد. 

در هر صورت، شما می‌توانید زبان مورد نظر خود را در زمان ثبت‌نام در آزمون PMP انتخاب کنید و درصورتی‌که زبانی که می‌خواهید در آن آزمون بدهید، در لیست زبان‌های موجود نیست، می‌توانید با PMI تماس بگیرید تا بررسی کنند که آیا ممکن است زبان مورد نظر شما برای این آزمون در نظر گرفته شود یا خیر.